10 Ocak 2004 Cumartesi

Pastanın kreması, hemşeri oyları!

Pastanın kreması, hemşeri oyları!

Seçmenin sandık başına gitmesine sadece haftalar kaldı.  Siyasi partiler de adaylar da kentin yüzdelerle ifade edilebilen oylarının peşinde.

Sadece bu döneme özgü olmayan bu alışkanlıkta akla ilk gelen iki yöntem var.
Birincisi;
Göçmen oylarının peşine düşmek.
İkincisi;
Hemşeri oylarında umut aramak.
Siyasetçinin bu iki yüzdeye sıkı sıkı sarılmasının elbette haklı sebepleri var.
Öncelikle, bu seçim döneminde, kapı kapı dolaşıp kendilerini seçmene anlatabilecekleri kadar bol zamana sahip değiller.
Ayrıca;
Öbek öbek gelecek oylar dururken neden birer birer oy aransın ki...
Seçim 2004 siyasi partilerin iştahlarını kabartan bu iki oy yüzdesini okurları için araştırdı.

SEÇMEN VE SANDIK SAYILARI
Ama önce 28 Mart seçimlerinde Bursa'da kaç sandık kurulacak ve bu sandıklarda kaç seçmen oy kullanacak bir bakalım;
İl Genel Meclisi seçimleri için 1 milyon 489 bin 775, belediye seçimleri için ise 1 milyon 130 bin kişi sandık başına gidecek. Yüksek Seçim Kurulu'nun İl Seçim Kurulu'na gönderdiği seçim cetvelinde İl Genel Meclisi seçimleri için 3 büyük merkez ilçe olmak üzere toplam 17 ilçede 5 bin 380 sandık kurulacak.
Buna bağlı olarak il genel meclisi için oy kullanacak seçmen sayısı; 1 milyon 489 bin 775.
Belediye seçimleri için de 1 milyon 130 bin 806 seçmen, kurulacak olan 3 bin 884 sandıkta yeni başkanlarını belirleyecek.

KENTİN YARISI GÖÇMEN
Bursa'nın son yapılan sayıma göre nüfusu 2 milyon 125 bin 140.
Yine son yapılan sayıma göre bu rakamın sadece 1 milyon 221 bin 741'i Bursa doğumlu. Yani Bursalı olmayan kişi sayısı 903 bin 399. Yani yüzdeye vurursak Bursa'da yaşayanların sadece yüzde 57'si Bursalı, kalan yüzde 43'ü ise başka illerden ve başka ülkelerden gelip yerleşenler.
Dolayısıyla yazımızın başlığında da belirttiğimiz göçmen oylarını seçmen pastasının kreması niteliğinde değerlendirmek çok da hatalı değil.
Peki bu yüzde 43 kendi içinde nasıl dağılım gösteriyor.
Bütün seçim dönemlerinde, siyasilerin kapılarını aşındırdıkları Artvinliler mi, Rizeliler mi, Karslılar mı, Erzurumlular mı ya Bulgaristan göçmenleri mi?
İşte Seçim 2004'ün siyasi partilerin ve adayların da ilgiyle okuyacakları araştırmasının sonuçları.

NÜFUS ARTIŞ HIZI VE GÖÇ GERÇEĞİ
1990-2000 döneminde Bursa'nın yıllık nüfus artış hızı yüzde 28.6 idi. Kent yani üç merkez ilçede ise bu oran yüzde 35.9'a yükseliyordu.
Örneğin Nilüfer ilçe merkezinin nüfusu 136 bin 311, nüfus artış hızı ise yüzde 130.7
Yeni yapılanmanın temsilcisi konumundaki bu ilçe özellikle son beş yılda daha fazla göç alarak yüzde 150'lere doğru gitmekte. Osmangazi ilçe merkezinin nüfusu son sayıma göre 579 bin 127. Osmangazi'nin nüfus artış hızı yüzde 20.2. Şehrin merkezi olması nedeniyle daha çok iş alanlarının bulunduğu ilçede yüzde 20.2 aslında sıradan bir oran. Kentin kaçak yapılaşmada en çok ilgi gören ve de özellikle varoşlardan oluşan ilçe Yıldırım göç konusunda tahmin edilen oranların daha altında bir veri getiriyor. Yıldırım ilçe merkezinin nüfusu son sayıma göre 479 bin 249, nüfus artış hızı ise yüzde 39
Son nüfus sayımı, bu verileri önümüze getiriyor ancak söz konusu seçim olduğunda kırsal kesimin oylarının da etkili olduğu biliniyor. Dolayısıyla araştırmamıza kırsal kesimin nüfusunu da ekleme zorunluluğu hissediyoruz. Bursa'da toplam 719 köy var. Toplam nüfusu ise 494 bin dolayında. Ancak hemen hatırlatalım 719 köyden 465'inin nüfusu 500'ün altında.

BURSALILAR VE DİĞERLERİ
Gelelim asıl konumuz olan Bursalılar ve diğerlerine.  Toplam nüfusumuzun 2 milyon 125 bin 140 olduğunu hatırlatarak başlayalım.
Bu rakamın 1 milyon 221 bin 741'i Bursa doğumlu. Yani Bursalı.
Geri kalan 903 bin 399'u ise Bursa dışında doğup göçle kente gelenler. Yani göçmenler.
Oranlara dikkat edin. Bursalılar toplam nüfusunun yüzde 57'sini, göçmenler ise yüzde 43'ünü oluşturuyor.
1990 nüfus sayımında bu oran yüzde 62.93'e karşılık yüzde 37.07 iken 10 yıl sonra yani 2000 yılı sayımında yüzde 57.50'ye karşılık yüzde  42.50 olmuş.
Ve işte sıralama;
Bursa doğumlu olmayan nüfus içinde ilk sırayı Erzurumlular, ikinci sırayı da Artvinliler alıyor.
Adana'dan Düzce'ye, Almanya'dan Belçika'ya kadar hangi vilayeti  ararsanız, hangi memleketi sorarsanız var içlerinde. Örneğin ilk sırayı alan Erzurumlular. 2 milyonluk Bursa'da yaşayan Erzurumlu sayısı 68 bin 308. Aslında söz konusu seçim ve de hedef oy almak olduğunda hiç de yabana atılacak bir rakam değil bu. İkincisi sırayı alan Artvinlilerin ise toplam nüfusu 41 bin 943.
Bu dönem özellikle Artvinli hemşeri oylarını hedef alan aday sayısının hiç de azımsanmayacak ölçüde olmasını en iyi açıklayan rakam da bu galiba. Dikkat ederseniz Büyükşehir ve özellikle Artvinli nüfusun yoğun olduğu Yıldırım'da Artvinli aday sayısında dikkat çeken bir artış söz konusu.
Bir de ülke dışından olan göçmen nüfus var. 1990 yılında maruz kaldıkları asimilasyon sonrası sınır dışı edilen Türkiye'ye ağırlıklı olarak da İzmir ve Bursa'ya yerleşen Bulgaristan göçmenlerinin sayısı da ciddi bir rakamla karşımıza çıkıyor.
133 bin 056.  Bu rakam Bursa'da yaşayan göçmenler arasında ilk sırayı alan Erzurumluları bile azınlık durumunda bırakan bir rakam.
Dolayısıyla siyasi partilerin ve adayların en çok aşındırdıkları kapının başında geliyorlar.  Bursa, yapısı itibariyle 81 ilden göç almış bir şehir.
 Kentin bir kültür mozaiği haline gelmesinde bu göçlerin de büyük etkisi var.  O yüzden istedik ki, Adana'dan Düzce'ye kadar, üstelik de trafik kodu sıralamasıyla bütün illeri ve de kentteki nüfuslarını alt alta  verelim. 
En kalabalık Erzurumlulardan, azınlık durumundaki Hakkarililere kadar hangi ilin kaç kişilik hemşeri grubu var görelim.